Kollektiv yaddaşda kök salmış və nəsildən-nəslə ötürülən saysız-hesabsız sağlamlıq inancları gündəlik həyat təcrübələrimizi formalaşdırmağa davam edir. Bu inancların ön sıralarında, xüsusən də qış aylarında tez-tez xatırlanan “yaş saçlarla yatmaq sinusit yaradır” xəbərdarlığı dayanır.
Cagdas.az xəbər verir ki, lakin müasir tibb və beynəlxalq elmi tədqiqatlar göstərir ki, bu geniş yayılmış inancın böyük bir hissəsi elmi faktlarla üst-üstə düşmür.
Dr. Ceyms E. Klark vurğulayıb ki, ümumi inancın əksinə olaraq, sinusit xəstəliyinin əsas səbəbi viruslar, bakteriyalar və ya allergik reaksiyalardır.
O bildirib ki, sinit və ya sinus iltihabı anatomik olaraq burun və sinus boşluqlarının drenaj yolları tıxandıqda baş verir: “Bu tıxanma ən çox soyuqdəymə viruslarından qaynaqlanır. Yaş saçlar təkcə virus mənbəyi deyil və birbaşa anatomik sinus tıxanmasına səbəb olmur.”
“Journal of Clinical Sleep Medicine” jurnalında dərc olunmuş bir araşdırmada nəm baş dərisi ilə sinusit halları arasında birbaşa və sübut edilə bilən bir əlaqə tapılmadığı bildirilib.
Tədqiqat qrupu qeyd edib ki, nəm mühitin soyuqdəyməni asanlaşdıra biləcəyi fərziyyəsi nəm saçların özünün sinusit yaratması demək deyil.
Cəmiyyətdə dərin kök salmış digər bir inanc, xüsusən soyuq və ya küləkli havada yaş saçlarla gəzməyin üz iflicinə (Bell iflici) səbəb ola biləcəyi narahatlığıdır.
Dünyaca məşhur nevroloq və Harvard Tibb Məktəbindən professor Dr.Elizabet Stern Bell iflicinin mənşəyi ilə bağlı vacib məlumatlar verib.
Professor bildirib ki, üz iflicinin dəqiq səbəbi tam məlum olmasa da, elmi konsensus budur ki, vəziyyət çox güman ki, üz sinirinin iltihabından qaynaqlanır. Bu iltihab adətən Herpes simplex virusu kimi virus infeksiyalarından qaynaqlanır.”
O qeyd edib ki, soyuq havaya və ya nəm saçlara məruz qalmanın səbəb ola biləcəyini göstərən anekdot müşahidələr olsa da, birbaşa səbəb-nəticə əlaqəsi elmi cəhətdən sübut olunmayıb.
Virus aktivləşməsi ilə üz sinirinin zədələnməsi arasındakı əsas əlaqənin yaş saçlardan daha çox bədənin ümumi immunoloji vəziyyəti ilə əlaqəli olduğu bildirilib.
Mütəxəssislər bildiriblər ki, nəsillərdən-nəslə ötürülən bu cür inancların mənşəyi xəstəliklərin səbəblərinin tam başa düşülmədiyi dövrlərə gedib çıxır.
Dr. Klark (Yale): Yaş saçlarla yatmaq əvəzinə, o, qapalı məkanda nəm yastıq üzü və döşək örtüyünün kif və küf üçün əlverişli şərait yarada biləcəyini və potensial olaraq allergik reaksiyalara səbəb ola biləcəyini nəzərə almağın vacibliyini vurğulayıb. O, əlavə etdi ki, “Saçınızı qurutmaq gigiyena və rahatlıq üçün vacibdir, lakin bu, sinusit profilaktikası deyil.”
O, üz iflicinin qarşısını almağın əsas addımının güclü ümumi immunitet sistemini qorumaq və virus infeksiyalarına qarşı diqqətli olmaq olduğunu bildirdi.
Elmi tədqiqatlar göstərir ki, yaş saçla yatmaq birbaşa sinusit və ya üz iflicinə səbəb olmur, lakin soyuqdəyməyə və ya gigiyenik olmayan yuxu mühitinə məruz qalmaq dolayı risk faktorları ola bilər.(Ölkə.az)
