Ukrayna Prezidenti Volodimir Zelenski Ukrayna ilə ABŞ arasında Rusiyaya qarşı müharibənin dayandırılması məqsədilə üzərində işlənən 20 maddəlik çərçivə sülh planının əsas məqamlarını ilk dəfə ictimaiyyətə təqdim edib.
Cagdas.az-ın xəbərinə görə, Zelenski bildirib ki, sənəd hələ müzakirə mərhələsində olsa da, planın əsas hədəfi Ukraynanın təhlükəsizliyini təmin etmək, müharibəni dayandırmaq və uzunmüddətli sabitliyə nail olmaqdır.
Prezident tərəfindən açıqlanan 20 maddə aşağıdakılardır:
1. Ukraynanın suverenliyi yenidən təsdiqlənəcək.
2. Rusiya ilə Ukrayna arasında hücum etməmək barədə razılaşma imzalanacaq və bu razılaşmaya nəzarət mexanizmi yaradılacaq.
3. Ukrayna etibarlı və güclü təhlükəsizlik zəmanətləri alacaq.
4. Sülh şəraitində Ukrayna Silahlı Qüvvələrinin şəxsi heyətinin sayı 800 min nəfərlə məhdudlaşdırılacaq.
5. ABŞ, NATO və Avropa ölkələri NATO-nun 5-ci maddəsinə bənzər qarşılıqlı müdafiə öhdəliklərini əhatə edən təhlükəsizlik təminatları verəcək.
6. Rusiyanın Avropa və Ukraynaya qarşı hücum etməmək siyasəti rəsmi sənədlərlə təsbit olunacaq.
7. Ukrayna müəyyən edilmiş tarixdə Avropa İttifaqına üzv olacaq və qısa müddətdə Avropa bazarına xüsusi güzəştlərlə çıxış əldə edəcək.
8. Ukrayna üçün genişmiqyaslı beynəlxalq inkişaf paketi hazırlanacaq.
9. Ölkənin bərpası məqsədilə Ukraynaya 800 milyard dollar həcmində maliyyə vəsaiti ayrılacaq.
10. Ukrayna ABŞ ilə azad ticarət sazişi üzrə danışıqları sürətləndirəcək.
11. Ukrayna Nüvə Silahlarının Yayılmaması Müqaviləsinə uyğun olaraq nüvə silahına malik olmayan dövlət statusunu qoruyacağını bir daha təsdiqləyəcək.
12. ABŞ Zaporojye Atom Elektrik Stansiyasının Rusiya, Ukrayna və ABŞ tərəfindən birgə idarə olunmasını və gəlirlərin bərabər bölüşdürülməsini təklif edir. Ukrayna Rusiyanın bu prosesdə iştirakına etiraz edir və məsələ ilə bağlı hələlik razılıq əldə olunmayıb.
13. Ukrayna və Rusiya təhsil sistemində və cəmiyyət səviyyəsində müxtəlif mədəniyyətlərə hörmət və tolerantlığı təşviq edən, irqçilik və ayrı-seçkiliyin aradan qaldırılmasına yönələn proqramların icrasını öhdələrinə götürəcək. Ukrayna dini dözümlülük və azlıqların dillərinin qorunması ilə bağlı Avropa İttifaqı normalarını tətbiq edəcək.
14. Razılaşma qüvvəyə mindiyi tarixdən etibarən Donetsk, Luqansk, Zaporojye və Xerson vilayətlərində mövcud cəbhə xətti boyunca atəşkəs elan ediləcək. Rusiya qoşunlarını Dnepropetrovsk, Nikolayev, Sumi və Xarkov vilayətlərindən çıxaracaq. Ukrayna Rusiya ordusunun Donbasdan tam çəkilməsində israr edir, ABŞ isə həmin ərazidə azad iqtisadi zona yaradılmasını təklif edir.
15. Gələcəkdə ərazi məsələləri üzrə razılıq əldə olunduqdan sonra tərəflər bu razılaşmaları güc tətbiq etməklə dəyişdirməmək öhdəliyi götürəcək.
16. Rusiya Ukraynanın Dnepr çayı və Qara dənizdən ticarət məqsədləri üçün istifadəsinə mane olmayacaq, Kinburn yarımadası isə hərbiləşdirilməyəcək.
17. Humanitar yardım komitəsi yaradılacaq, bütün qalan hərbi əsirlər “hamısı hamısına qarşı” prinsipi ilə dəyişdiriləcək. Uşaqlar da daxil olmaqla bütün mülki saxlanılan şəxslər və girovlar geri qaytarılacaq, münaqişədən zərər çəkənlərə kompensasiya mexanizmləri nəzərdə tutulacaq.
18. Ukrayna razılaşma imzalandıqdan sonra ən qısa müddətdə seçkilər keçirəcək.
19. Saziş hüquqi baxımdan məcburi qüvvəyə malik olacaq. Onun icrasına ABŞ Prezidenti Donald Trampın sədrliyi ilə yaradılacaq Sülh Şurası nəzarət edəcək. Bu mexanizmdə Ukrayna, Avropa ölkələri, NATO, Rusiya və ABŞ təmsil olunacaq. Razılaşmanın pozulması halında sanksiyalar tətbiq ediləcək.
20. Bütün tərəflər razılığa gəldikdən sonra atəşkəs dərhal qüvvəyə minəcək.
